بررسی تصاویر شعری در تعزیه های میرزا محمد روحانی(میرانجم)

پایان نامه
چکیده

چکیده صاحب نظران درباره سیر پیدایش و تکامل تعزیه دورنمایی کلی ترسیم کرده اند. حال آنکه نقطه آغاز تعزیه به آغازین روز آفرینش حضرت آدم(ع) و ذریه او برمی گردد و در فراز و فرود تاریخ زندگی بشریّت تنوع و تکامل می یابد. تعزیه به عنوان یک نمایش آیینی و عنصر فرهنگی، نتیجه ی ترکیب دو فرهنگ اسلامی- ایرانی است. از سر آمدان این هنر می توان به میرزا محمد روحانی«میر انجم» اشاره کرد. ایشان با تمسک به اهل بیت و بهره گیری از پشتوانه های فکری و علمی خود، شاهکار خلاقه و فناناپذیری در قالب 75 مجلس تعزیه از خود به جای گذاشته است. برای شناخت واقعیتر وی باید ساختار زبانی و تصاویر شعری او را مورد بررسی قرار داد. از این رو این رساله به طور عمده به بررسی تصاویر شعری او در مجموعه «قدمگاه انجم(1)» پرداخته است. پس از بررسی های گوناگون و همه جانبه، این نتیجه بدست آمده است که کنایه آن هم از نوع قریب بیشترین سهم را درخیال های شاعرانه او دارد. پس از کنایه، مجموعه ی استعاره در جایگاه بعدی اهمیّت قرار دارد. جانب استعاره ی مصرحه را از مکنیه بیشتر رعایت کرده و در استعاره ی مکنیه، تشخیص بسامد بالاتری دارد. اوصاف و صفات انسانی موضوع محوری استعاره های اوست. استعاره های محسوس به معقول بر سایر گونه های از این دست ترجیح داده شده. بعد از استعاره، تشبیه آن هم از گونه های موکّد و مجمل سهم عمده ای در تصاویر شعری او دارد. موضوعات تشبیهات، انسان مدارانه است و تشبیهات محسوس الطرفین نسبت به سایر گونه های هم نوعش جایگاه بهتری دارد. از سایر صور خیال در جهت تزیین کلام خویش بهره می گیرد و بسیاری از صور خیال بخصوص موسیقی های کناری، درونی و میانی در جهت القای حزن، عصای دست شاعر تعزیه سرای بزرگ ولی غریب ایران زمین بوده است. کلیدواژه ها: تعزیه، میرزا محمد روحانی، تخیل، تصاویر شعری، زبان، عاطفه، حزن، موسیقی.

منابع مشابه

متن شناسی قدمگاه انجم در تعزیه ایران

این مقاله با هدف معرفی یکی از شخصیت های بزرگ ولی گمنام در عرصه تعزیه سرایی در ایران به نام میرزا محمد روحانی معروف به «میر انجم» و متخلص به «انجم» به رشته تحریر درآمده است. ابتدا زندگی میر انجم بررسی می شود. سپس با ذکر نمونه‌هایی از شاهکار هنری و ادبی او شیوه شاعری اش ارزیابی می شود. در ادامه ویژگی های نسخه های تعزیه های این شاعر تعزیه سرا همراه با شواهدی از مجموعه قدمگاه انجم که بخشی از اثر فا...

متن کامل

بررسی و مقایسۀ بن‌مایه‌های تصاویر شعری حافظ با شاعران دیگر

در بررسی شعرهای حافظ می‌توان دریافت بسیاری از تصاویر و بن‌مایه‌های تصویری در شعر او وجوه اشتراک فراوانی با اشعار شاعران پیش از او دارد؛ این بن‌مایه‌ها افزون‌بر صور خیال، شامل ساختار تلفیقی و ترکیبی خوشه‌های تصویری شعر او نیز می‌شود. هدف این مقاله بررسی این تصاویر و بن‌مایه‌های تصویری در شعر حافظ و مقایسة آن با تصاویر شعری شاعران پیشین یا معاصر اوست. در این بررسی به ارتباط بن‌مایه‌های تصاویر شعر...

متن کامل

بررسی قصیده‌های نعتیه و منقبتیة میرزا محمد رفیع سودا

چکیده شاعران اردو‌زبان که آثار شاعران بلند‌مرتبۀ فارسی‌زبان را چه در شکل و چه در محتوای اغلب قالب‌‌های شعری اردو سرمشق خود قرار دادند، پس از گذشت سال‌‌های زیاد و کسب مهارت، نمونه‌‌های قابل تأمل و پر مغز و نغزی را از خود به یادگار گذاشتند. در قصیده‌‌سرایی هم از همان آغاز عدۀ زیادی از این شاعران طبع‌‌آزمایی کردند. در این بین، میرزا محمد رفیع سودا، علاوه بر دیگر موضوعات این قالب شعری چون مدح، ذم، ...

متن کامل

بررسی قصیده های نعتیه و منقبتیة میرزا محمد رفیع سودا

چکیده شاعران اردو زبان که آثار شاعران بلند مرتبۀ فارسی زبان را چه در شکل و چه در محتوای اغلب قالب های شعری اردو سرمشق خود قرار دادند، پس از گذشت سال های زیاد و کسب مهارت، نمونه های قابل تأمل و پر مغز و نغزی را از خود به یادگار گذاشتند. در قصیده سرایی هم از همان آغاز عدۀ زیادی از این شاعران طبع آزمایی کردند. در این بین، میرزا محمد رفیع سودا، علاوه بر دیگر موضوعات این قالب شعری چون مدح، ذم، هجو، ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023